Artikelen

Schrijven, het is niet altijd makkelijk. Soms spookt een verhaal al heel lang door je hoofd, maar wanneer je het daadwerkelijk wil schrijven, blijven de woorden steken in je gedachten. Je vingers weten niet te vertalen wat er zich in je brein afspeelt. Dat is ook niet gek. De wereld draait zo snel en er is zoveel gaande in ieders leven. Het is soms moeilijk om in de juiste flow te komen, het leven rukt je elke keer weg uit je eigen fictieve wereld. Maar weet je dat je het dagelijkse leven gerust even weg kunt duwen? Hier zijn meerdere manieren voor en niet alles zal voor jou werken, maar hieronder geef ik 7 tips die mij helpen.

1. Zonder je af. Als je de buitenwereld ook daadwerkelijk buiten wil houden, zonder je dan af. Het idyllische beeld is natuurlijk een huisje dat eenzaam in een prachtige omgeving staat, maar dat ik vaak niet mogelijk. Zorg er dus voor dat je een plek in je eigen huis hebt waar niemand je stoort. Spreek met huisgenoten af dat ze je met rust laten en doe je telefoon uit.

2. Laat je niet verleiden om op social media te kijken. Vooral als je achter een laptop met internetverbinding werkt is dit een valkuil. Helemaal omdat je soms dingen wil opzoeken waardoor je een link naar een social-media-pagina volgt. Dan heeft dat rode cijfertje bij je meldingen ineens heel veel aantrekkingskracht. Probeer daarom geen informatie te zoeken op social media. Denk je de link toch nodig te hebben, zet dan een wekker van 3 minuten. Zo voorkom je dat je wordt meegezogen in de informatie-overload op social media.

3. Let op wat je eet. Eigenlijk is dit een tip die voor het hele leven werkt. Hoe meer enkelvoudige koolhydraten er in je eten zitten, hoe groter je after-dinner-dip. Wanneer je deze koolhydraten vermijdt, heb je dus meer energie. Meer energie zorgt voor productiviteit, óók als het om schrijven gaat.

4. Laat je niet leiden door angst voor fouten. Zeker niet wanneer je in de eerste fase van schrijven bent. De allereerste versie van je verhaal mag vol schrijffouten, plotholes en continuïteitsfouten zitten. Schrijven is een creatief proces, dat betekent schaven, schrappen en aanpassen. In een creatief proces is niets verkeerd. Probeer het product los te zien van het proces.

5. Laat het dagelijkse leven los. Dit kun je op verschillende manieren doen. Vaak werkt het om lichaam en geest voor te bereiden op het schrijven. Net zoals een kind voor het slapengaan een verhaaltje voorgelezen krijgt en zo weet dat het tijd is om te slapen, zo kun je elke keer voordat je gaat schrijven dezelfde handeling doen. Je lichaam en je geest leren zo wat er van hen verwacht wordt na deze handeling. Het kan helpen om een bepaalde smaak thee te drinken die je alleen drinkt voordat je gaat schrijven, of een specifieke work-out. Zelf doe ik graag deze yoga-oefening. Ook zijn er veel meditaties te vinden die je helpen je dagelijkse leven los te laten.

6. Ga een stukje lopen als je vast zit in je verhaal of neem een bad. Zorg er in elk geval voor dat je geest even helemaal niets hoeft. Dat zijn vaak de momenten waarop je geniale ingevingen krijgt. Of in elk geval een ingeving die je verder helpt.

7. Sluit je aan bij een schrijfgroep of schrijfcafé. Er zijn zoveel redenen te bedenken om niet te schrijven. Vaak is het een van de eerste dingen die naar de achtergrond verdwijnt wanneer het leven druk wordt. Vooral omdat het een solitaire bezigheid is, iets wat makkelijk te verschuiven is. Wanneer je naar een schrijfgroep of een schrijfcafé gaat, maak je een commitment om geregeld iets in te brengen in de groep. Je verplicht jezelf dus om tijd voor het schrijven te maken.

Een synopsis kan het verschil tussen publicatie en geen publicatie betekenen. Een uitgever bepaalt meestal op basis van de synopsis of een manuscript bij hen wordt uitgegeven of niet. Tijd om alle ingezonden manuscripten te lezen is er niet, daarvoor wordt er teveel geschreven in Nederland. Je synopsis is dus belangrijk! Maar hoe schrijf je een goede synopsis? Ik help je op weg met deze 7 tips.

1. Ondanks dat een synopsis een samenvatting van je manuscript is, kun je tijdens het schrijven ervan het beste gebruik maken van de derde persoon enkelvoud. In een synopsis vertel je over je verhaal, je maakt geen uittreksel.

2. Je synopsis moet niet spoiler-vrij zijn. De synopsis is niet bedoeld voor lezers, maar voor de mensen die moeten beoordelen of jouw verhaal sterk genoeg is om te publiceren. Dit kunnen zij niet bepalen wanneer jij je grootste plottwists geheim houdt.

3. Zorg ervoor dat je personages goed uitgewerkt zij in de synopsis. Door herkenbare personages, leeft een lezer mee met je verhaal. Zorg ervoor dat de uitgever in de synopsis al meeleeft met je personages.

4. Gebruik dezelfde schrijfstijl als in je manuscript. De ene tekst is de andere niet en soms is het goed om verschillende schrijfstijlen te hanteren. Dat gaat niet op voor je synopsis. Op basis van je synopsis wordt de keuze gemaakt om je manuscript wel of niet uit te geven. Jouw schrijfstijl moet daarom duidelijk zijn in de synopsis.

5. Maak je synopsis niet te lang. Vooral als je veel personages hebt, of veel verhaallijnen, bestaat het gevaar dat je synopsis te lang wordt. Je wilt immers dat alles duidelijk is. Maar ook voor het schrijven van een synopsis geldt: schrijven is schrappen. Beperk je tot de hoofdlijnen van je verhaal. Niet elk detail is belangrijk voor de synopsis, ook al zijn ze dat wel voor je verhaal.

6. Laat je synopsis nalezen door iemand die je vertrouwd met het verhaal, maar die het verhaal nog niet (zo goed als jij) kent. Op die manier ontdek je of alles wat je wilt vertellen over je manuscript duidelijk in je synopsis staat.

7. Een heel voor de hand liggende, maar geloof me, je vind jezelf een enorm rund als je het vergeet: laat de spellingscontrole over je synopsis gaan.
Natuurlijk kan het gebeuren dat er een foutje in je synopsis blijft staan, maar hoe meer fouten, hoe kleiner de kans dat een uitgever je manuscript wil publiceren.

Heb je meer hulp nodig bij het schrijven van een synopsis? Bekijk hier wat ik voor je kan betekenen!
Wil je dat ik je synopsis nalees en je tips geef? Neem contact met me op.

Je weet zeker dat jouw boek het verdient om uitgegeven te worden. En dat doe jij het liefst bij een uitgever. Logisch, want een uitgever heeft verstand van het uitgeefproces. Maar hoe vind je nou een uitgever die past bij jou en je boek? Je wilt per slot van rekening niet dat je spijt krijgt van de keuze voor je uitgever. Met deze 7 tips help ik je op weg om de uitgever te vinden waar jij gelukkig van wordt.

1. Zorg ervoor dat de uitgever past bij jouw genre. Schrijf je kinderboeken en vind je een uitgever die kinderboeken niet of weinig uitgeeft, dan kun je beter verder kijken. Hetzelfde geldt natuurlijk voor andere genres. Een uitgever die veel boeken in hetzelfde genre uitgeeft als waarin jij schrijft, heeft expertise op dat gebied opgebouwd. De uitgever zal dus snel kunnen zeggen of jij in het fonds past, maar ook heeft de uitgever het juiste netwerk om jouw boek in de markt te zetten.

2. Misschien wat oppervlakkig, maar bekijk de boekomslagen van de uitgegeven boeken. Wanneer je hier niet gelukkig van wordt, is het slimmer om een andere uitgever te zoeken. De omslag van je boek is namelijk het eerste wat lezers zien en als jij er niet gelukkig van wordt, dan je lezers waarschijnlijk ook niet. Laten we eerlijk zijn, meestal schrijf je voor mensen die hetzelfde leuk vinden als jij.

3. Bekijk, als het mogelijk is, het binnenwerk van enkele uitgegeven boeken. Vind je de boeken mooi opgemaakt en lezen ze lekker? Wanneer je tot de ontdekking komt dat de uitgever de boeken niet opmaakt op een manier die jij prettig vindt lezen, geldt hetzelfde als bij de eerste twee tips: kijk verder.

4. Neus eens rond op de social media van de uitgeverij. Wordt daarop gecommuniceerd op een manier die bij jou past? De communicatie op social media is vaak een indicatie van hoe er überhaupt gecommuniceerd wordt door de uitgever.

5. Onderzoek wat je moet aanleveren om jouw manuscript uit te geven. In de meeste gevallen zal dit in elk geval een synopsis en een aantal hoofdstukken zijn. Uiteraard vergezeld door informatie over jou als schrijver. Kun je op de website van de uitgever niets vinden over wat ze vragen en weet je zeker dat ze manuscripten aannemen? Mail of bel ze dan om te vragen wat ze van je nodig hebben.

6. Word je door de uitgever uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek? Gefeliciteerd! Dat betekent dat zij iets zien in jouw manuscript. Plan dat gesprek en ga er vol goede moed naartoe. Spreek je verwachtingen uit en ontdek of jullie aan elkaars verwachtingen kunnen voldoen. Het is mogelijk dat je erachter komt dat jouw verwachtingen te hoog zijn. Evalueer of je deze naar beneden wilt bijstellen (onthoud dat uitgevers veel ervaring hebben) of dat deze uitgeverij niet bij jou past.

7. Besef dat een uitgever het erg druk heeft en geef hen ruim de tijd om te reageren. Heb je na een maand nog niets gehoord, waag er dan nog een mailtje of telefoontje aan.

Heb je hulp nodig bij het schrijven van een synopsis, of wil je je manuscript laten redigeren voordat je het aanbiedt bij een uitgever? Bekijk hier wat ik voor je kan betekenen!

Je ziet een schrijfwedstrijd voorbijkomen en kruipt enthousiast in de pen of achter het toetsenbord. Het thema van de wedstrijd spreekt je aan en de prijs is er een die je wel wilt winnen. Na enige tijd zwoegen is je inzending klaar en sta je op het punt om het te versturen. Maar weet je zeker dat jouw korte verhaal goed genoeg is om in aanmerking te komen voor de prijs? Nee, dat kun je niet weten. De enige die daar wat over te zeggen heeft, is de jury. Wel kun je er met deze zeven tips voor zorgen dat je verhaal niet meteen afgewezen wordt.

1. Voldoe aan de voorwaarden. Het lijkt haast overbodig om te zeggen, maar geloof me, er worden geregeld verhalen ingezonden die te weinig of te veel woorden hebben, die niets met het thema te maken hebben of die in de verkeerde taal zijn geschreven. En dan kan het verhaal nog zo goed zijn, het is bij voorbaat gediskwalificeerd.

2. Controleer je verhaal. Nog zo een die overbodig lijkt, maar het helaas niet is. Verhalen met spellingsfouten, ontbrekende zinnen en soms zelfs met de aanpassingen van een proeflezer er nog in worden ingezonden voor wedstrijden. Een jury zal dit niet in dank afnemen. Zij steken tijd in het lezen en beoordelen van de verhalen en wanneer een verhaal de schijn heeft dat het een haastklus was, zal deze snel worden afgekeurd. Natuurlijk is het vrijwel onmogelijk om geen enkele spel- of typefout in een verhaal te hebben en dat is meestal niet onoverkomelijk, maar doe in elk geval de spellingscontrole aan en lees het verhaal nog een paar keer na voordat je het instuurt.

3. Een kort verhaal heeft geen hoofdstukken, het is geen boek. Wanneer het woordenlimiet rond de 3.000 tot 5.000 woorden of minder ligt, heb je simpelweg te weinig woorden tot je beschikking om een hoofdstukindeling te maken. Tenminste, wanneer je voor volwassenen schrijft. Voor kinderen kan een verhaal van 3.000 woorden al een volwaardig boek zijn, afhankelijk van de leeftijd.

4. Gebruik zo min mogelijk perspectieven in een kort verhaal. Doordat je gebonden bent aan een woordenlimiet, is het beter om vanuit een of hooguit twee personages te schrijven. Gebruik je meer perspectieven, is de kans groot dat je verhaal verwarrend wordt om te lezen.

5. Zorg voor een intrigerende start. In een boek kun je het begin van je verhaal gebruiken om je setting te beschrijven, de lezer uitvoerig kennis te laten maken met je personages en je kunt de tijd nemen om je verhaal op te bouwen. Bij een kort verhaal moet de eerste zin al nieuwsgierig maken. Je hebt veel minder woorden om de lezer in je verhaal te trekken. En dat is wat je wilt, de aandacht van de lezer.

6. Zorg voor een sterk einde. Je verhaal kan nog zo goed en spannend geschreven zijn, als je einde een anticlimax is, wordt je verhaal om de verkeerde redenen onthouden. Het midden van het verhaal is veel vergevingsgezinder: als daar een minder sterk stuk in staat, kan het einde dit nog goedmaken. Na het einde is er niets meer om het goed te maken. Je verhaal is af. Probeer de jury met open mond te laten lezen, juist het einde. En onthoud: een goed einde is niet altijd een gelukkig einde.

7. Geef niet op! Ook al kom je niet ver in een schrijfwedstrijd, gooi je verhaal niet weg. Soms krijg je feedback van de jury, pas dit toe op je verhaal om je verhaal sterker te maken. Misschien doet je aangepaste verhaal het beter in een volgende wedstrijd. Meedoen met een wedstrijd is altijd een win, al eindig je onderaan. Je leert ervan en ontwikkelt je hierdoor als schrijver. Leg opbouwende kritiek niet naast je neer, pas de tips toe en ontdek je valkuilen, maar neem kritiek niet altijd met je mee. Laat het je niet uit het veld slaan. Schrijven doe je in de eerste instantie voor jezelf.  

Er komen geregeld leuke, mooie en uitdagende schrijfwedstrijden voorbij. De meeste van deze wedstrijden zijn te vinden op https://schrijvenonline.org/wedstrijden.

Wil je redactie op je verhaal voordat je het indient? Kijk wat ik voor je kan doen!

Tijdens het schrijven ontkomt je er niet aan om je personages met elkaar te laten praten. Voor de ene schrijver is dat het leukste om te doen, voor de andere is het de grootste uitdaging van het schrijven. Maar hoe je het ook wendt of keert, een verhaal waarin de personages nooit met elkaar spreken is meestal niet interessant om te lezen. De vraag is alleen: hoe schrijf je dialogen die natuurlijk overkomen? Een waarin de personages als vanzelf op elkaar lijken te reageren? Met deze zeven tips maak je alvast een goede start.

1. Gebruik de namen van je personages niet te vaak. Denk eens terug aan het laatste gesprek dat je hebt gehad. Hoe vaak noemde jij de naam van je gesprekspartner? Hoogstwaarschijnlijk is het antwoord: geen enkele keer. Of wellicht een enkele keer, maar niet elke zin die je zei bevatte de naam van je gesprekspartner.

2. Laat je personage niet te lang praten. Hoewel er in het dagelijkse leven vast mensen zijn die een half uur achter elkaar praten, is dat voor een lezer niet interessant. Geef je lezer ook inzicht in de luisteraar. Wanneer een personage een lang verhaal te vertellen heeft, wissel de gesproken tekst dan af met observaties die een luisteraar kan doen: De sprekende personage gaat steeds sneller praten, steeds langzamer of gebruikt zijn lichaam steeds meer tijdens het spreken. Misschien zwiept zijn haar wel heen en weer door de wilde bewegingen. Maak het dynamisch door niet alleen te vertellen wat er gezegd wordt, maar ook hóe het gezegd wordt.

3. Zorg ervoor dat je personages niet te veel vertellen, alleen omdat jij wil dat de lezer iets weet. Het is een valkuil om te veel exposure in een dialoog te stoppen. Pas vooral op met zinnen als: Zoals je weet …, Ik heb je toch al eens verteld over … Ook personages iets laten vertellen over een ander personage, terwijl de gesprekspartner dat andere personage niet kent, is over het algemeen geen goed idee.

4. Zet niet achter elke zin zegt hij of antwoordt zij. Tenzij je een kinderboek schrijft, is het niet nodig om bij elke gesproken zin aan te geven wie het zegt. Zeker niet wanneer er twee personen met elkaar in gesprek zijn. Wanneer je een dialoog op de juiste manier weergeeft, start elke spreker op een nieuwe regel. Dit maakt het voor je lezer al duidelijk wie wat zegt. Wil je toch duidelijkheid verschaffen, kies er dan ook eens voor om zegt hij te vervangen door vermoeid wrijft hij over zijn gezicht. De handeling van de spreker moet namelijk op dezelfde regel als zijn tekst komen te staan.

5. Laat personages op elkaar reageren. Tenzij je personage nogal narcistisch is ingesteld, is het logisch dat je personage eerst reageert op wat er gezegd is, voordat er over iets anders wordt gesproken.

6. Het dialoog moet iets toevoegen aan je verhaal. Een dialoog over het weer is niet interessant voor je lezer, tenzij er iets vreemds aan de hand is met het weer of om de (oppervlakkige) band te illustreren tussen je personages. Uiteraard kun je een ogenschijnlijk onbelangrijke dialoog interessant maken door er een andere lading aan te geven. Twee personages die elkaar niet vertrouwen en samen vastzitten in de lift kunnen heel goed een onbelangrijke dialoog voeren, maar doordat je de situatie en hun band inzet, wordt het een boeiend gesprek om te lezen.

7. Lees je dialoog hardop voor. Doe dit desnoods samen met iemand anders. Op deze manier kun je horen hoe je dialoog klinkt. Het maakt het echter. Zo ontdek je of je dialoog goed loopt of niet.