Artikelen

Een karakterbiografie is een goed middel om jouw (hoofd)personage goed te leren kennen. Zo zorg je ervoor dat je personage een duidelijke persoonlijkheid heeft, passende emoties en een herkenbaar uiterlijk.

Een goede karakterbiografie bestaat uit een aantal onderdelen: algemene gegevens, uiterlijk, leefomgeving, sociale omgeving, geschiedenis en overtuigingen. Elk onderdeel heeft effect op een van de andere onderdelen en kan effect hebben op je verhaal.

Algemene gegevens

Dit gaat over vrij standaard gegevens, zoals naam, leeftijd, gender, seksuele oriëntatie, intelligentie, nationaliteit, e.d.

Uiterlijk

Hoewel je het personage misschien niet eens beschrijft in je boek, is het wel van belang dat je weet hoe je personage eruit ziet. Niet alleen kan je een brildragend personage laten zoeken naar een bril, een personage dat aan de zware kant is, beweegt anders dan een personage dat aan de lichte kant is. Ook kan je personage psychische gevolgen ondervinden van diens uiterlijk. Beschrijf voor jezelf elk belangrijk detail van het uiterlijk van je personage.

Leefomgeving

Waar woont die en waar werkt je personage? Iemand die in het bos woont, maar in de Randstad werkt, heeft te maken met forenzen. Iemand die op een klein eiland in het midden van de oceaan woont, kan niet naar de supermarkt om eten te kopen en zal zelf moeten jagen, vissen en verzamelen. Spreekt je personage de taal van de leefomgeving? Denk goed na over de gevolgen van de leefomgeving van je personage.

Sociale omgeving

Wie staan er dicht bij jouw personage en wie staat er juist heel ver vanaf? Een mooi hulpmiddel hiervoor is een sociogram. Hoe je die maakt, vind je hier.

Geschiedenis

Wat heeft je personage allemaal al meegemaakt? Waar heeft die gewoond? Allemaal zaken die jouw personage hebben gevormd tot wat ze nu zijn. Iemand die in een liefdevol gezin is opgegroeid, kan heel anders reageren op situaties dan iemand die in een onveilige situatie is opgegroeid. Een advocaat die in een vorige carrière als militair naar een oorlogsgebied uitgezonden is geweest, verdedigt een verdachte mogelijk anders dan een advocaat die nooit een andere carrière heeft gehad. Kortom, bedenkt wat jouw personage heeft gemaakt tot hoe die op dit punt in jouw verhaal is.

Overtuigingen

Alle voorgaande onderwerpen vormen de basis voor de overtuigingen die je personage heeft. Ga maar bij jezelf na hoe jij aan je overtuigingen komt. Die ontwikkel je door je ervaringen en de mensen om je heen. Schrijf een aantal belangrijke overtuigingen van je personage op. De kans is groot dat je tijdens het schrijven nog meer overtuigingen ontdekt. Check altijd of die overeenkomen met wat je in de karakterbiografie hebt geschreven.

Zoveel boeken, zoveel genres. Soms zie je door de bomen het bos niet meer, maar al die genres maken het makkelijk voor lezer om te bepalen of zij een boek willen lezen. Sterker nog, al die genres zorgen ervoor dat er voor elke lezer een passend boek is. En dat wil je als schrijver! Je wil namelijk dat jouw lezers genieten van wat jij geschreven hebt.

En dus is het belangrijk om te bepalen wat jouw genre is. Om dat te kunnen doen, moet je natuurlijk weten welke genres er zijn. Je kunt heel erg diepgaan en de genres van de NUR– code (Nederlandstalige Uniforme Rubrieksindeling) aanhouden, maar dat is pas van belang als je ervoor kiest om je manuscript zelf uit te geven. In dit artikel gaan we uit van de indeling die de bibliotheken hanteren. Aangezien dat ook nog een aardige lijst is, kan je die hier downloaden.

Als je de kenmerken van de genres leest, wordt al snel duidelijk onder welk genre jouw verhaal of boek valt. Tenminste, als jouw schrijven in één genre te vatten is. Sommige boeken hebben er meerdere. Zo kan een roman een avonturenroman zijn én waargebeurd. Of zowel een thriller als science fiction zijn.

Je uitgever heeft je een deadline gegeven voor het inleveren van je manuscript. Fijn, want dat betekent dat je manuscript een publicatiedatum krijgt. Maar hoe zorg je ervoor dat je manuscript op tijd klaar is? Met onderstaande 7 tips kun jij je manuscript op tijd en met een zeker gevoel kunt afleveren.

1. Maak een planning. Bekijk wat er nog gebeuren moet en plan alles in zodat je twee weken voor de deadline je manuscript af hebt. Op die manier kan er nog wat misgaan.

2. Plan schrijftijd in. Dit kan zijn om de laatste woorden te typen, om te herschrijven of om de feedback van proeflezers te verwerken. Zorg ervoor dat je hier goed voor gaat zitten. Zet deze tijd in de agenda, zodat je de tijd daadwerkelijk vrijhoudt. Als iemand je vraagt of je dan iets kan of wil doen, kun je naar waarheid antwoorden dat je dan al een afspraak hebt staan.

3. Maak goede afspraken met proeflezers. Zorg ervoor dat zij het proeflezen op tijd afhebben. Lukt een van hen dit niet, zoek dan een nieuwe proeflezer of doe het met een proeflezer minder.

4. Zorg ervoor dat je tijd hebt om nog eenmaal je manuscript door te lezen, zodat je zeker weet dat je de best mogelijke versie inlevert.

5. Maak je niet te druk over fouten die nog in je manuscript staan. Hoewel je je manuscript zo goed mogelijk moet afleveren, hoef je je geen zorgen te maken dat er nog foutjes instaan. Na het inleveren van je manuscript neemt een redacteur het onder handen. En geloof me, die vindt meer dan alleen de foutjes die je over het hoofd hebt gezien. Dat is ook logisch, jij hebt de tekst geschreven en er al meerdere malen naar gestaard. De redacteur kijkt met een verse blik en ziet waar jij inmiddels blind voor bent geworden.

6. Maak jezelf niet gek met de gedachte dat de redacteur of de uitgever je manuscript niets vindt. Je hebt op basis van je synopsis een contract ontvangen. De uitgever kent je schrijfstijl dus al en weet welk verhaal je wilt vertellen. De redacteur is er voor jou, om jouw verhaal zo goed mogelijk neer te zetten. Het is dus logisch dat die kritisch is. Dat wil niet zeggen dat die het verhaal niet goed vindt.

7. Als je net zo bent als ik, probeer je alle tips toe te passen om er vervolgens achter te komen dat je de boel toch weer hebt uitgesteld. Dat kost dan weer drie nachten slaap en een hele boel zenuwen om alles op tijd af te krijgen. En vlak voor het drukken op de verzendknop, steekt de onzekerheid de kop op. En vooral de gedachte: had ik er maar eerder tijd voor gemaakt, dan was het manuscript beter geweest. Als dat zo is, als jij net zo bent, accepteer dat. Blijkbaar is dit onderdeel van jouw proces.

Schrijven, het is niet altijd makkelijk. Soms spookt een verhaal al heel lang door je hoofd, maar wanneer je het daadwerkelijk wil schrijven, blijven de woorden steken in je gedachten. Je vingers weten niet te vertalen wat er zich in je brein afspeelt. Dat is ook niet gek. De wereld draait zo snel en er is zoveel gaande in ieders leven. Het is soms moeilijk om in de juiste flow te komen, het leven rukt je elke keer weg uit je eigen fictieve wereld. Maar weet je dat je het dagelijkse leven gerust even weg kunt duwen? Hier zijn meerdere manieren voor en niet alles zal voor jou werken, maar hieronder geef ik 7 tips die mij helpen.

1. Zonder je af. Als je de buitenwereld ook daadwerkelijk buiten wil houden, zonder je dan af. Het idyllische beeld is natuurlijk een huisje dat eenzaam in een prachtige omgeving staat, maar dat ik vaak niet mogelijk. Zorg er dus voor dat je een plek in je eigen huis hebt waar niemand je stoort. Spreek met huisgenoten af dat ze je met rust laten en doe je telefoon uit.

2. Laat je niet verleiden om op social media te kijken. Vooral als je achter een laptop met internetverbinding werkt is dit een valkuil. Helemaal omdat je soms dingen wil opzoeken waardoor je een link naar een social-media-pagina volgt. Dan heeft dat rode cijfertje bij je meldingen ineens heel veel aantrekkingskracht. Probeer daarom geen informatie te zoeken op social media. Denk je de link toch nodig te hebben, zet dan een wekker van 3 minuten. Zo voorkom je dat je wordt meegezogen in de informatie-overload op social media.

3. Let op wat je eet. Eigenlijk is dit een tip die voor het hele leven werkt. Hoe meer enkelvoudige koolhydraten er in je eten zitten, hoe groter je after-dinner-dip. Wanneer je deze koolhydraten vermijdt, heb je dus meer energie. Meer energie zorgt voor productiviteit, óók als het om schrijven gaat.

4. Laat je niet leiden door angst voor fouten. Zeker niet wanneer je in de eerste fase van schrijven bent. De allereerste versie van je verhaal mag vol schrijffouten, plotholes en continuïteitsfouten zitten. Schrijven is een creatief proces, dat betekent schaven, schrappen en aanpassen. In een creatief proces is niets verkeerd. Probeer het product los te zien van het proces.

5. Laat het dagelijkse leven los. Dit kun je op verschillende manieren doen. Vaak werkt het om lichaam en geest voor te bereiden op het schrijven. Net zoals een kind voor het slapengaan een verhaaltje voorgelezen krijgt en zo weet dat het tijd is om te slapen, zo kun je elke keer voordat je gaat schrijven dezelfde handeling doen. Je lichaam en je geest leren zo wat er van hen verwacht wordt na deze handeling. Het kan helpen om een bepaalde smaak thee te drinken die je alleen drinkt voordat je gaat schrijven, of een specifieke work-out. Zelf doe ik graag deze yoga-oefening. Ook zijn er veel meditaties te vinden die je helpen je dagelijkse leven los te laten.

6. Ga een stukje lopen als je vast zit in je verhaal of neem een bad. Zorg er in elk geval voor dat je geest even helemaal niets hoeft. Dat zijn vaak de momenten waarop je geniale ingevingen krijgt. Of in elk geval een ingeving die je verder helpt.

7. Sluit je aan bij een schrijfgroep of schrijfcafé. Er zijn zoveel redenen te bedenken om niet te schrijven. Vaak is het een van de eerste dingen die naar de achtergrond verdwijnt wanneer het leven druk wordt. Vooral omdat het een solitaire bezigheid is, iets wat makkelijk te verschuiven is. Wanneer je naar een schrijfgroep of een schrijfcafé gaat, maak je een commitment om geregeld iets in te brengen in de groep. Je verplicht jezelf dus om tijd voor het schrijven te maken.

Een synopsis kan het verschil tussen publicatie en geen publicatie betekenen. Een uitgever bepaalt meestal op basis van de synopsis of een manuscript bij hen wordt uitgegeven of niet. Tijd om alle ingezonden manuscripten te lezen is er niet, daarvoor wordt er teveel geschreven in Nederland. Je synopsis is dus belangrijk! Maar hoe schrijf je een goede synopsis? Ik help je op weg met deze 7 tips.

1. Ondanks dat een synopsis een samenvatting van je manuscript is, kun je tijdens het schrijven ervan het beste gebruik maken van de derde persoon enkelvoud. In een synopsis vertel je over je verhaal, je maakt geen uittreksel.

2. Je synopsis moet niet spoiler-vrij zijn. De synopsis is niet bedoeld voor lezers, maar voor de mensen die moeten beoordelen of jouw verhaal sterk genoeg is om te publiceren. Dit kunnen zij niet bepalen wanneer jij je grootste plottwists geheim houdt.

3. Zorg ervoor dat je personages goed uitgewerkt zij in de synopsis. Door herkenbare personages, leeft een lezer mee met je verhaal. Zorg ervoor dat de uitgever in de synopsis al meeleeft met je personages.

4. Gebruik dezelfde schrijfstijl als in je manuscript. De ene tekst is de andere niet en soms is het goed om verschillende schrijfstijlen te hanteren. Dat gaat niet op voor je synopsis. Op basis van je synopsis wordt de keuze gemaakt om je manuscript wel of niet uit te geven. Jouw schrijfstijl moet daarom duidelijk zijn in de synopsis.

5. Maak je synopsis niet te lang. Vooral als je veel personages hebt, of veel verhaallijnen, bestaat het gevaar dat je synopsis te lang wordt. Je wilt immers dat alles duidelijk is. Maar ook voor het schrijven van een synopsis geldt: schrijven is schrappen. Beperk je tot de hoofdlijnen van je verhaal. Niet elk detail is belangrijk voor de synopsis, ook al zijn ze dat wel voor je verhaal.

6. Laat je synopsis nalezen door iemand die je vertrouwd met het verhaal, maar die het verhaal nog niet (zo goed als jij) kent. Op die manier ontdek je of alles wat je wilt vertellen over je manuscript duidelijk in je synopsis staat.

7. Een heel voor de hand liggende, maar geloof me, je vind jezelf een enorm rund als je het vergeet: laat de spellingscontrole over je synopsis gaan.
Natuurlijk kan het gebeuren dat er een foutje in je synopsis blijft staan, maar hoe meer fouten, hoe kleiner de kans dat een uitgever je manuscript wil publiceren.

Heb je meer hulp nodig bij het schrijven van een synopsis? Bekijk hier wat ik voor je kan betekenen!
Wil je dat ik je synopsis nalees en je tips geef? Neem contact met me op.